Ο Βασίλης Σαμπράκος κουβεντιάζει με τον Βαγγέλη Γιαννόπουλο, έναν 24χρονο προπονητή που συνδυάζει την εργασία στην ακαδημία της Λιντς με την καθημερινή στενή παρατήρηση της δουλειάς του Αργεντινού προπονητή στην Λιντς.
Δεν σου δίδεται κάθε μέρα, κάθε στιγμή η ευκαιρία να παρακολουθήσεις από κοντά και να μελετήσεις τον τρόπο που φτιάχνει ποδόσφαιρο ο Μαρσέλο Μπιέλσα. Και οι Αγγλοι, που δεν τον είχαν ποτέ στον τόπο τους τον προπονητή με την μεγαλύτερη επιρροή στην προπονητική αυτή την εποχή, εκμεταλλεύονται την τύχη της παρουσίας του στη Λιντς και επιχειρούν να παρατηρήσουν τη μέθοδό του. Αυτή την τύχη έχει, ή την δημιούργησε προκαλώντας την, και ένας Ελληνας αυτή την εποχή.
Ενας νέος, που βρίσκεται ακόμη στα βασικά στάδια των σπουδών του με παράλληλη εργασία στο ποδόσφαιρο και συλλέγει διπλώματα και εμπειρίες, με πιο σημαντική την εμπειρία εργασίας ως αναλυτής απόδοσης στον Ολυμπιακό, βρήκε νόημα να ταξιδέψει και να εγκατασταθεί στο Λιντς για να μελετήσει από κοντά τη δουλειά του Αργεντινού προπονητή, προτού μετακινηθεί στην Ιταλία για να συνεχίσει τις σπουδές στην προπονητική στο Coverciano.
Αυτή την εποχή ο Βαγγέλης Γιαννόπουλος περνά τον χρόνο του στο προπονητικό κέντρο της Λιντς στο Thorp Arch και στο Elland Road, ένα γήπεδο που τούτο τον καιρό σχεδόν γεμίζει σε κάθε παιχνίδι μετά από περίπου 15 χρόνια λόγω του ενθουσιασμού, της ψυχαγωγίας του ποδοσφαίρου και της προσδοκίας που αυτό γεννά για επιστροφή της Λιντς στην Premier League. Και το κατορθώνει αυτό συνδυάζοντας την μελέτη της δουλειάς του Μπιέλσα με την εργασία στην ακαδημία της Λιντς, ως προπονητής στην U10 ομάδα της.
Ζήτησα από τον 24χρονο Ελληνα προπονητή να βάλει σε ένα σημείωμα μια έκθεση με θέμα την εμπειρία της παρατήρησης της δουλειάς του Μπιέλσα στο Λιντς.
Σε πρώτο επίπεδο θέλω να μοιραστώ μαζί σας το κείμενό του, διότι το βρίσκω επιμορφωτικό. Σας αφήνω στα χέρια του, προτού περάσω στο επόμενο επίπεδο για να καταγράψω τις σκέψεις μου με αφορμή αυτή την εμπειρία της συναναστροφής με ένα νέο παιδί του ποδοσφαίρου.
“O Μαρσέλο Μπιέλσα θεωρείται ως ένας από τους μεγαλύτερους θεωρητικούς του αθλήματος με σαφείς επιρροές στις τακτικές του από το Total Football του Rynus Michels και αργότερα του Johan Cruyff. Επίσης είναι αξιοθαύμαστο πως προπονητές όπως οι Μαυρίσιο Ποκετίνο, Πεπ Γκουαρδιόλα, Ρομπέρτο Μαρτίνεζ αυτοπροσδιορίζονται ως ''Μπιελισίστας'', δηλαδή οπαδοί της φιλοσοφίας του, δείγμα του πόσο μεγάλο στίγμα έχει αφήσει στο παιχνίδι.
Ο Μπιέλσα παρατάσσει τις ομάδες του συνήθως με το αγαπημένο του 3-3-1-3 η 4-2-3-1. Φέτος στην Λιντς αρέσκεται στο 4-1-4-1.
Οι βασικές αρχές του Μπιέλσα όπως εγώ τις αντιλαμβάνομαι, από τις ομάδες του αλλά και από τον τρόπο που προπονεί και στήνει πλέον τη Λιντς είναι το build up από πίσω, με κοντινές πάσες από πλευρά σε πλευρά με σκοπό το stretching του αντιπάλου, με χαφ σε πιο deep ρόλους με σκοπό την ανακύκλωση της κατοχής και με πολλές αλλαγές θέσεων (χαφ που μπαίνουν στην αμυντική γραμμή και πλάγια μπακ που μετακινούνται ακόμα ψηλότερα με σκοπό άλλοι χαφ ή πλάγιοι επιθετικοί να μπαίνουν ανάμεσα στις γραμμές του αντιπάλου ώστε να δημιουργήσουν συνθήκες για κάθετο παιχνίδι).
Βασική αρχή του επίσης είναι το high tempo game του, χαρακτηριστικό της φιλοσοφίας Μπιελσα δίνοντας στο παιχνίδι έναν επείγοντα ρυθμό συνεχώς, κάτι που απαιτεί βεβαίως παίκτες με αρκετά καλή φυσική κατάσταση. Είναι ένας απ τους λογούς για τους οποίους οι προπονήσεις του Μπιελσα (ειδικά pre-season) θεωρούνται από τις πιο εξαντλητικές, καθώς θεωρεί πως οι παίκτες του οφείλουν να είναι έτοιμοι να εξυπηρετήσουν το high intensity πλάνο του.
Το penetration, η διείσδυση δηλαδή στον αντίπαλο γίνεται μέσω κάθετων πασών από τον άξονα. Είναι αρχή του Μπιέλσα το κάθετο παιχνίδι. Είμαι τυχερός που παρακολουθώντας τις προπονήσεις του στην Λιντς έχω την δυνατότητα και βλέπω πώς προπονεί τους παίκτες του για να είναι αποτελεσματικοί στο penetration της αντίπαλης ομάδας και στο σωστό timing των πασών.
Αμέτρητη γνώση και οδηγίες από έναν άνθρωπο που γνωρίζει την τακτική που διδάσκει πολύ αναλυτικά και σε επιστημονικό βαθμό.
Είναι επίσης αξιοπρόσεκτο πόση προσοχή δίνει στα τελειώματα των φάσεων, δίνοντας στους παίκτες του στις προπονήσεις πάνω από 20-25(!!) διαφορετικές finishing situations που θα συναντήσουν μέσα στο παιχνίδι, κάτι που προσωπικά δεν έχω δει ούτε στο ελάχιστο σε καμιά ελληνική ομάδα να συμβαίνει, και ακόμα και στο εξωτερικό, σε προπονήσεις που έχω παρακολουθήσει, δεν υπάρχει τόση λεπτομέρεια στην προπόνηση.
Χωρίς την μπάλα στα πόδια ο Μαρσέλο Μπιέλσα επιτάσσει την άμεση απόκτηση της πίσω με pressing πολύ ψηλά, απαιτώντας από όλη την ομάδα του να πιέζει, να πρεσάρει και να προβλέπει την κατάσταση (κάτι απίστευτα σημαντικό, η πρόβλεψη της εξέλιξης μιας κατάστασης στο ποδόσφαιρο), πολύ dynamic pressing με όλη την ομάδα απ' το κέντρο και πίσω να είναι σε 1v1 μαρκάρισμα και τους υπολοίπους παίκτες (4-5) να ασκούν πιεστικό pressing (συνήθως ένας στον παίκτη με την μπάλα και άλλος στα passing lanes του παίκτη με την μπάλα).
Είναι πολύ σημαντικό το ότι δουλεύει πάρα πολύ πάνω στο pressing και πώς αυτό θα γίνεται, στις προπονήσεις, κάτι επίσης πολύ σπάνιο στις ελληνικές ομάδες. Μου φαίνεται αδιανόητο να μην δουλεύεται το pressing αναλυτικά και σε κάθε λεπτομέρειά του.
Ο Μπιέλσα επίσης είναι πολύ γνωστός για την τακτική του οξυδέρκεια και το πόσο καλά προετοιμάζει τις ομάδες του για να αντιμετωπίσουν τον επόμενο αντίπαλο. Δίνει ώρες επί ωρών για να αναλύει βίντεο (στα οποία δίνει απίστευτη βάση) με σκοπό να γνωρίζει ακριβώς πώς θα παραταχθεί ο αντίπαλος και άρα πως θα τον διασπάσει και θα επικρατήσει.
Υπάρχει άλλωστε η φήμη από τον καιρό που ήταν προπονητής στην Νιούελς ότι έστελνε παιδάκια να σκαρφαλώνουν στα δέντρα για να βλέπουν πώς θα αγωνιστεί ο αντίπαλος.
Είναι ένας πολύ διαφορετικός προπονητής, και το δείχνει αρκετά στις προπονήσεις. Σου βγάζει ότι έχει έναν σκοπό με το που μπαίνει στο χορτάρι για προπόνηση, δεν χαμογελάει πολύ και επίσης δεν μιλάει πολύ, είναι απίστευτα παρατηρητικός αλλά σπάνια επεμβαίνει (μάλλον δίνει πολύ βάση στο fluidity της άσκησης, ή το κάνει λόγω γλώσσας), όταν όμως το κάνει είναι με μεγάλη ένταση. Οι παίκτες τον αντιμετωπίζουν με σεβασμό και υπάρχει γενικότερα μια εικόνα και ένα κλίμα πως είναι αυτός που έχει την γνώση και το φίλτρο να τους κάνει να πετύχουν. Φαίνεται από τον τρόπο που τον προσεγγίζουν όλοι όσοι συμμετέχουν σε κάθε προπόνηση στο Thorp Arch.
Λόγω της μεγάλης έντασης που δίνει στις προπονήσεις (συνήθως 50'λεπτες) είναι λογικό να υπάρχει εξουθένωση όμως με κάποιο τρόπο (μακάρι να ήμουν στα τετ α τετ με τους παίκτες να δω το personal management) πάντα υπάρχει κίνητρο και αποδοτικότητα. Βγάζει μια αντίθεση η σχέση του με τους παίκτες καθώς όσο απαιτητικός και σκληρός είναι στις προπονήσεις τόσο στοργικός δείχνει εκτός ασκήσεων. Μόλις τελειώσει μια προπόνηση μιλάει με τους παίκτες, είναι πολύ εκφραστικός, μαθαίνει αγγλικά αλλά χρησιμοποιεί μεταφραστή (μια φορά μίλαγε με έναν παίκτη όρθιοι στο χορτάρι 40-45 λεπτά!)
Ο Μαρσέλο Μπιέλσα είναι απίστευτος άνθρωπος, εκπέμπει μια δυσκολία προσέγγισης αλλά νομίζω πως αυτό απλώς είναι η εικόνα του και όχι αυτό που ισχύει πραγματικά. Στο πώς κινητοποιεί τους παίκτες του και ποια είναι τα ιδανικά του, αρκεί μόνο να σκεφτείτε πως μου είπε άνθρωπος που ήταν εκεί από το καλοκαίρι ότι έβαλε τους παίκτες να μαζέψουν σκουπίδια για 3 ώρες μόνο και μόνο για να δουν πόσες ώρες πρέπει να δουλέψει ο μέσος Άγγλος για να πληρώσει εισιτήριο για να τους δει να παίζουν!
Είμαι μεγάλος θαυμαστής του Μπιέλσα και τον θεωρώ έναν απ τους πιο αδικημένους προπονητές στο ποδόσφαιρο. Είναι η επιτομή του ότι οι τίτλοι δεν σε κάνουν μεγάλο προπονητή. Αποτελεί έμπνευση για τεράστιους προπονητές, άλλα και για μένα”.
Και τώρα περνώ στο κυρίως θέμα. Πώς φτάνει ένας 24χρονος Ελληνας να αγοράζει το προνόμιο για το οποίο θα πλήρωναν πάρα πολλά πάρα πολλοί από τους δημιουργημένους προπονητές του κόσμου αυτή την εποχή, το να μελετά καθημερινά και μεθοδικά την δουλειά του Μπιέλσα στη Λιντς;
Ο Βαγγέλης Γιαννόπουλος έφυγε μικρός στην Αγγλία για να ξεκινήσει τις σπουδές του. Σπούδασε Sports Science στο Bedfordshire, και ξεκίνησε την ανάλυση απόδοσης, στα πλαίσια της πρακτικής του, στην MKDons. Κάπου εκεί ο Γιώργος Μαρτάκος, ο επικεφαλής του τμήματος ανάλυσης των αντιπάλων του Ολυμπιακού, του έδωσε την ευκαιρία να εργαστεί στο τμήμα του. “Πραγματικά θα ήθελα να τον ευχαριστήσω γιατί μου έδωσε την ευκαιρία να δουλέψω στον Ολυμπιακό, στην πρώτη ομάδα και να ζήσω την δουλειά μέχρι την κατάκτηση του πρωταθλήματος το 2016”.
Μετά από αυτή την εμπειρία επέστρεψε στην Αγγλία, και έφτασε στη Λιντς για να εργαστεί ως προπονητής, αφήνοντας την ανάλυση για χάρη της προπονητικής. Σήμερα συνδυάζει την εμπειρία της εργασίας ως προπονητής στην U10 ομάδα της ακαδημίας με την καθημερινή στενή παρακολούθηση της δουλειάς του Μπιέλσα στην πρώτη ομάδα. “Είμαι σαν intern coach εκεί ,δεν πληρώνομαι full time αλλά part time,αλλά αξίζει και δεν το μετανιώνω”, μου έγραψε.
Στα 24 του είναι πλήρως συνειδητοποιημένος, αντιλαμβάνεται την αξία της επένδυσης που κάνει στον εαυτό του χρηματοδοτώντας τις σπουδές του μέσα από την εργασία στο ποδόσφαιρο, από την οποία βγαίνει εξίσου ωφελημένος. Στην πρώτη ανάγνωση είναι ένα παιδί τυχερό, που ζει στο αγγλικό ποδόσφαιρο και μαθαίνει από έναν εκ των καλύτερων της εποχής. Στην δεύτερη ανάγνωση είναι ένα παιδί που κοπιάζει για να δημιουργήσει και να εκμεταλλευτεί την τύχη του, ένα παιδί που δεν έκανε και δεν έζησε, δεν κάνει και δεν ζει με συμβατικές σκέψεις.
Είναι μεγάλη η χαρά μου κάθε φορά που συναντώ ένα νέο παιδί που περνάει τα σύνορα και σπάει τους φραγμούς των ελληνικών ποδοσφαιρικών σκέψεων και οραμάτων, τα οποία ήταν ανέκαθεν μίζερα ή συμβατικά. Χαίρομαι να βλέπω παιδιά που φεύγουν, αποκτούν παραστάσεις και δέχονται επιρροές που τα βάζουν σε άλλους δρόμους, σκέψης και δράσης, από τον ελληνικό δρόμο του ποδοσφαίρου.
“Δεν έχω παίξει ποτέ ποδόσφαιρο, ούτε μια φορά, είχα απλά πάθος για το ποδόσφαιρο, την μπάλα. Και για μένα το πάθος για την προπονητική ξεκίνησε βλέποντας το είδωλό μου και κίνητρο για αυτό που κάνω,τον Ζοσέ Μουρίνιο, ο οποίος ξεκίνησε και αυτός σαν Opponent Analyst στην Πόρτο του Ρόμπσον.
Ήταν εκεί που όλο το πάθος στην μπάλα μου βγήκε σε επιθυμία να ελέγχω το παιχνίδι, να το μελετάω, να ασχοληθώ με αυτό. Στην Ελλάδα δεν ασχολήθηκα ιδιαίτερα, υπήρχαν κάτι διπλώματα πολύ μέτρια, τεχνικών σχολών και κατάλαβα ότι απλά έχανα τον χρόνο μου. Μετά πήγα στρατό και μετά Αγγλία για να ξεκινήσω τα διπλώματα και παράλληλα μελετούσα το Tactical Periodization, που πρέσβευαν οι Πορτογάλοι προπονητές με κορυφαίο τον Μουρίνιο, σαν μέθοδο προπόνησης.
Αρχισα στο University of Bedfordshire , όπου εκεί πια ήξερα τι ήθελα, και ξεκίνησα τα διπλώματα της UEFA εδώ στην Αγγλία”.
Αυτά τα παιδιά αποτελούν την μεγάλη ελπίδα μου να ζήσω την αναβάθμιση του ελληνικού ποδοσφαίρου μετά από μια δεκαετία. Αυτά τα παιδιά δείχνουν και στα υπόλοιπα, τα συνομήλικα ή τα μικρότερα, αλλά και στους γονείς παιδιών με κλίση στην επιστήμη του ποδοσφαίρου, ότι υπάρχει δρόμος, αρκεί να τον αναζητήσεις και να κοπιάσεις για να τον ακολουθήσεις.
http://www.gazzetta.gr/football/article/1295148/enas-ellinas-ston-thaymasto-kosmo-toy-marselo-mpielsa
